تاریخ اماکن مکه ومدینه(13): ازکتاب حرمین شریفین نوشته حجت الاسلام علی اسماعیلی کریزی

 چرا کعبه را کعبه  نامیده اند

    اسامی  بسیاری از اشیاء وموجودات، عوامل طبیعی،اماکن تاریخی ومذهبی،  نا شی از نوع فرهنگ ،زبان ، ادبیات ،منطقه جغرافیائی،آداب ورسوم مردم است لکن برخی از اسامی توسط خداوند تبارک وتعالی تعیین گردیده است و دارای حکمت وفلسفه خاص خودش می باشد ، هرچند برای ما مجهول باشد ، جهت رفع ابهام در مسائل مختلف باب پرسش وپاسخ  بر روی همگان گشوده است ، آزادی بیان، وابراز عقیده، در اسلام طوری است ، که حتی غیر مسلمین به محضر نبی گرامی اسلام ص) می رسیدند وبه بحث وتبادل نظر می پرداختند ، وپاسخ های خود را دریافت می کردند ،هما ن طور که :   ( فرد ی  یهودی از پیامبر اکرم ص) سؤال کرد ، چرا کعبه را کعبه نامیده اند ؟) پیامبر ص) فرمودند : بعلت اینکه کعبه وسط دنیا است .[1]  در ادامه پرسش فوق فر دیگری از امام صادق ع) درمورد علت نام گذاری کعبه سؤال می کند، که چرا خانه خدا کعبه نامیده شده است ، امام ع) فرمودند: چون مربع است . بعد سؤال شد که  چرا مربع است ، فرمودند ع) : چون در مقابل عرش خدا قرار گرفته وعرش خدا مربع است ، سائل پر سید : چرا عرش خداوند مربع است . امام ع ) فرمودند : به علت اینکه کلماتی که اسلام بر آنها بنا شده است چهار تا است : سبحان الله والحمد لله ولا اله الا الله والله اکبر[2] . البته این پاسخ ها باهم تناقضی ندارد وقابل جمع است زیراهریک از آنها در موقعیت خاصی سؤال شده است وپاسخ متناسب ارائه گردیده است، و علت نام گذاری کعبه می تواند هم مربع بودن وهم وسط دنیا بودن باشد

 چرا کعبه بیت عتیق نامیده شده

  یکی از اسامی کعبه، بیت العتیق است ، عتیق به معنای  آزاد شده آمده است وعتق رقبه هم که می گویند یعنی آزاد کردن بنده ، وبه معنای قدیمی نیز بیان شده است واز این جهت به اشیا ء قدیمی وکهنه عتیقه می گویند، در این رابطه راوی از امام باقر ع) سِؤال  می کند  ، که چراکعبه را بیت عتیق می نامند ؟ امام ع) فرمودند : به علت اینکه آن خانه حر، است وآزاد شده است از مالکیت مردم ، وکسی مالک آن نمی شود.[3]  

 و روایت دیگر ی از امام صادق ع)  ناظر به معنای دوم است که فرمودند ع)" : این خانه بیت عتیق نامیده شده است ، به علت اینکه از غرق آزاد ودر امان ماند ه است وحرم نیز با او از غرق در امان ماند ه وآب از وی دفع شده است . (در طوفان نوح غرق نشده)[4]